Z pewnością wielu z nas słyszało już na temat korzyści jak i zagrożeniach spowodowanych piciem mleka. Jak to w końcu z nim jest? Czy faktycznie powoduje alergie? Czy prowadzi do nieprzyjemnych dolegliwości trawiennych ? Czy zaśluzowuje? Postaram się odpowiedzieć poniżej… 
W organizmie kobiety/samicy jest ono produkowane ze względu na rozwijające się potomstwo – aby mogła jemu dostarczyć odpowiednich substancji odżywczych. Wyprodukowane przez organizm matki mleko zawiera bogactwo składników, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju potomstwa. Faktem jest , że jako pokarm jest wykorzystywany jedynie przez dorastające osobniki, jednak człowiek jako jedyny osobnik dorosły decyduje się na spożycie mleka kierując się prawdopodobnie preferencjami smakowymi.
Mleko składa się w większości z wody, ale również cukru mlecznego (laktoza ok. 4%, 3% białka mleka,3-4% tłuszcz oraz w niespełna 1% składniki mineralne i witaminy).
Ludzkie mleko, jako pierwszy pokarm potomstwa obfituje w nieco większy zasób składników odżywczych, w stosunku do tego, który możemy zakupić w sklepach (oczywiście nie podlega wątpliwości to ,że jest to mleko pochodzące od krów , jednak ze względu na procesy technologiczne występuje jakiś ich ubytek.
Wartości odżywcze mleka
Jak pokazują statystyki kaloryczność szklanki pełnotłustego mleka sięga około 150 kcal (podobnie jak w 40-to gramowym kawałku sera Cheddar). Zawartość kcal w szklance mleka odtłuszczonego to ok 85kcal . Oczywiście różnica jest dość znacząca, jednak jak nietrudno się domyślać- powodowane jest to większa zawartością tłuszczu. Natomiast jeśli chodzi o zawartość białka, to również lepiej wypada mleko odtłuszczone 8,2 vs. 7,7. Natomiast jeśli chodzi o zawartość węglowodanów to nieznacznie lepiej (zawiera ich mniej) mleko pełnotłuste. O czym należałoby w tym miejscu podkreślić , jest także zawartość składników mineralnych. Mianowicie mleko odtłuszczone zawiera w swoim składzie nieznacznie więcej wapnia, potasu oraz fosforu.
W rekomendacjach żywieniowych dla naszego kraju WHO sugeruje , ze powinno się rezygnować z produktów mlecznych pełnotłustych na korzyść tych, o obniżonej jego zawartości. Zasadnym wydaje się wspomnieć o tym, że pomimo, iż te odtłuszczone zawiera mniej tłuszczu w stosunku do pełnotłustego (i rzecz jasna kilokalorii) to niekoniecznie będzie będzie lepszym wyborem w przypadku redukcji masy ciała. A to dlatego, że pełnotłuste zawiera bogatsza mieszaninę innych substancji w stosunku do niskotłuszczowego- a to może w znaczący sposób wpływac na stymulację apetytu.
UHT – czy to wytwór koncernów mleczarskich? Czy ma coś wspólnego z prawdziwym mlekiem?
Nie ulega wątpliwości , że mleko produkowane przez gruczoły mleczne krowy jest jałowe, jednak w trakcie procesu udoju może dojść do zanieczyszczenia bakteriami. Dlatego zanim zostanie ono rozlane do kartoników czy butelek, musi przejść ono pewien proces , dzięki któremu zostanie ono oczyszczone z wszelkich drobnoustrojów i bakterii, którem mogą doprowadzić do wystąpienia zatruć pokarmowych. Dlatego też przetwórnie mleczarskie muszą poddawać mleko odpowiednim procesom technologicznym, których zadaniem jest eliminacja występujących tam bakterii . Chodzi tu o pasteryzację oraz sterylizację. Pierwszy polega na krótkotrwałym ogrzewaniu do temp.ok 70 stopni przez 15 sek. Sterylizacja natomiast przebiega podobnie, jednak produkt poddawany jest temperaturze 135-150 stopni przez krótką chwilę (ok.2 sek). Obie formy są z powodzeniem stosowane w przetwórstwie mleczarskim, gdyż niszczą mikroorganizmy, jednak to UHT znacznie wydłuża czas możliwości przechowywania produktu.
Nietolerancja laktozy
Nie raz na pewno słyszałaś (eś) o nietolerancji laktozy. Jeśli nie / lub zwyczajnie nie wiesz co to jest- już wyjaśniam…
Laktoza to cukier mleczny, który za pośrednictwem enzymu „laktaza” jest trawiony w naszym układzie pokarmowym. U dzieci proces ten zwykle zachodzi prawidłowo, ponieważ laktaza jest u nich naturalnie produkowana (ze względu na konieczność trawienia pokarmu, jaki otrzymują od matki). Gdy zaczynamy dorastać, enzym ten zaczyna zanikać, dlatego tak popularne jest w dzisiejszych czasach zjawisko „nietolerancji laktozy”. Objawia się ono dyskomfortem żołądkowo-jelitowym, występowaniem wzdęć, gazów, biegunką, przelewaniem w jelitach czy nudnościami. Najpowszechniej występującym rodzajem tej reakcji organizmu jest forma pierwotna (hipolaktazja typu dorosłego), gdzie osobnik traci zdolność do trawienia tego cukru, lub wtórna, w której następuje częściowa utrata aktywności laktazy w przypadku występowania chorób jelit.
Nie ulega wątpliwości jednak fakt, że nawet, kiedy zmagasz się z nietolerancją laktozy i prawdopodobnie rezygnujesz ze spożycia mleka i jego produktów, sądzisz że jesteś już skazany na eliminację produktów mlecznych. O ile dla niektórych rezygnacja z nich nie będzie stanowiła problemu to innym trudno będzie się z nimi rozstać. Tak więc.. czy naprawdę nietolerancja laktozy musi oznaczać całkowita jej eliminację z diety?
Otóż NIE.
Osoby, które podejrzewają u siebie ten rodzaj nietolerancji, powinny sprawdzić ile cukru mlecznego w ich przypadku jest tolerowane. Znaczy to jedno- nasz układ pokarmowy pomimo tego, że nie jest w stanie sobie poradzić ze strawnością większej porcji produktu mlecznego, to wcale nie oznacza, że będziemy zmuszeni rezygnować z mleka i już zawsze pić kawę czarną (lub z napojem roślinnym- nikt mi nie powie, że nie ma różnicy pomiędzy latte na normalnym vs. sojowym mleku )… Tak więc warto sprawdzić , ile faktycznie możemy wypić tego mleka (dawka ta często nie powinna przekraczać 12g laktozy, jeśli rzecz jasna nie chcemy odczuwać dolegliwości jelitowych. Nie wspominam tu celowo o produktach mlecznych, z tego względu, że to faktycznie mleko w czystej postaci obfituje w laktozę. Podczas jedzenia twarogu, serów, serków czy picia napojów mlecznych fermentowanych nie mamy do czynienia z objawami świadczącymi o nietolerancji laktozy. A to dlatego , że te produkty zawierają jej niewielkie ilości, w związku z tym można sądzić , że są one bezpieczne nawet dla osób nietolerujących laktozę. Oczywiście, co wymaga podkreślenia- zawsze wszystko zależy od ilości!!!
Dobrym przykładem są również występujące już niemal w każdym dyskoncie spożywczym produkty bezlaktozowe. Są one (szczególnie mleko) nieco słodsze w odczuciu niż tradycyjne mleko zawierające laktozę, dlatego, że został on zastąpiony
Czy faktycznie mleko zaśluzowuje?
Faktem jest, że można znaleźć informacje na temat tego, że mleko wpływa na zwiększenie ilości śluzu w drogach oddechowych. Nie ma to potwierdzenia w badaniach naukowych: nie wykazano statystycznie istotnych różnic pomiędzy spożywaniem mleka krowiego a innymi napojami (tu: roślinnymi). To subiektywne odczucie osób spożywających te napoje nie miało związku z tym, że nastąpiło to akurat po napojach mleczW związku z tym, że mleko jest emulsją, która po zmieszaniu ze śliną powoduje zwiększenie jej lepkości, sprężystości a także objętości. Pojawienie się uczucia zagęszczenia śliny i ewentualnego pojawienia się dyskomfortu w jamie ustnej i gardle jest indywidualne. Na pewno nie należy się obawiać tego, że wpływa to negatywnie na układ oddechowy.
Jak sami widzicie, picie mleka jest całkowicie bezpieczne. Okazuje się, że nawet osoby z nietolerancją laktozy mogą spożywać niewielkie ilości mleka lub zamieniać je na alternatywne produkty. Należy jednak pamiętać o wartościach odżywczych, znajdujących się w nim jak np.wapń. Wtedy należy zwrócić szczególna uwagę na to, żeby uzupełnić jego niedobory jedząc m.in. mak, sezam, soję, sardynki, orzechy, fasola biała czy żółtko jaja.
Dietetyk
„Zdrowie jest najcenniejszym skarbem jaki posiadasz. Dbaj o nie jak tylko potrafisz najmocniej, ponieważ tylko od Ciebie zależy, jak długo będziesz mógł się nim cieszyć . Pamiętaj, że nigdy nie kupisz go za żadne pieniądze! ”