Insulinooporność - czym tak właściwie jest? - AG Trener Zdrowia

Insulinooporność – czym tak właściwie jest?

         Uczucie zmęczenia i znużenia po zjedzeniu posiłku (szczególnie bogatym w węglowodany), brak chęci do podejmowania jakiejkolwiek aktywności  (zwłaszcza treningu), trudności z redukcją masy ciała, zmiany skórne czy bóle mięśniowo stawowe… Brzmi znajomo?

Jeśli obserwujesz u siebie takie objawy, warto byłoby się zainteresować tematem i  zwrócić uwagę na to, skąd mogą brać się takie objawy.  Przyczyną bowiem może być zaburzenie  wydzielania insuliny zwane  „insulinooopornością”.

        Insulina jest hormonem wytwarzanym przez wyspy trzustki , a główną jej rolą jest regulacja poziomu  glukozy we krwi. Jest to niezbędne  dla prawidłowego funkcjonowania całego  organizmu. Odpowiada za metabolizm przede wszystkim  węglowodanów, ale również tłuszczy i białek. Hormon ten wpływa również na pracę jajników, wątroby czy serca. Naukowcy przypuszczają również , że  nadmiar tego hormonu może predysponować do powstania nowotworu.

Wartym podkreślenia  jest fakt, ze na wysoki poziom insuliny wpływa  nieodpowiedni   tryb żywienia. Można powiedzieć, że „zachodni styl odżywiania”, który  dotyczy coraz większej ilości ludzi na całym świecie. Chodzi tu rzecz jasna o dietę wysoko przetworzoną , zasobną w  węglowodany proste, tłuszcz i cukier.

Czym tak naprawdę jest insulinooporność?

           Jest to schodzenie metaboliczne, które polega na obniżonej wrażliwości tkanek  na działanie insuliny. Po spożyciu posiłku trzustka wytwarza ją po to, aby móc przetransportować cząsteczki glukozy wędrujące po krwioobiegu do  komórek ,które jej potrzebują. Insulina działając na zasadzie kluczyka otwiera  drzwi glukozie, która swobodnie może przedostać się do wnętrza komórki i dostarczyć jej energii. W przypadku insulinooporności nie jest to jednak możliwe, ponieważ insulina jako klucz- nie pasuje do tych drzwi i nie ma możliwości wpuszczenia oczekujących cząsteczek glukozy.   

           Chcąc sobie poradzić z nadmiarem glukozy we krwi, insulina może być produkowana w nadmiarze  (hiperinsulinemia). Ten scenariusz może tłumić zwykle trwającą dłuższy czas hiperglikemię, jednak  zmęczona produkcją insuliny trzustka, może w końcu produkować ją w niewystarczającej ilości. Dlatego  w skrócie można stwierdzić,  ze insulinooporność to pierwszy krok do cukrzycy typu II.

           Dlatego tak istotne jest odpowiednio wczesne  wdrażanie zdrowych nawyków, które pozwolą na eliminację ryzyka choroby.

Przyczyny prowadzące do powstania insulinooporności:

  • spożywanie produktów wysokokalorycznych (żywność przetworzona)
  • podjadanie oraz picie słodkich napojów  (zwłaszcza między posiłkami)
  • niewystarczająca aktywność fizyczna
  • życie w ciągłym biegu stresie
  • brak wystarczającej ilości snu

Co może być sygnałem świadczącym o jej obecności?

  • utrudnione odchudzanie lub nawet wzrost masy ciała (mimo stosowania  diety )
  • senność po posiłku  (szczególnie tym bogatym w węglowodany)
  • wzmożona ochota na słodkie przekąski (zwłaszcza po posiłku)
  • stany przypominające depresje
  • bóle głowy i mięśniowo-stawowe
  • pogorszenie wydolności
  • podwyższone stężenie triglicerydów i cholesterolu
  • wyższy poziom  kwasu moczowego

Co było pierwsze? Insulinooporność czy otyłoćć?

             Często można spotkać się z twierdzeniem, że ludzie tłumaczą trudności w redukcji masy ciała właśnie występującą insulinoopornością – że to właśnie ona przyczynia się do nadwagi lub otyłości.  Tymczasem jest dokładnie odwrotnie. Spożywanie głównie żywności przetworzonej o wysokim indeksie glikemicznym (o dużej zawartości  cukrów prostych) powoduje ciągłe gromadzenia się glukozy we krwi, co wpływa na stymulowanie wysp trzustkowych do produkcji insuliny. Produkcja dużej jej ilości może utrzymywać się przez dłuższy okres czasu prowadząc do hiperinsulinemii. Ten stan przyczynia się do  odkładania się  tkanki tłuszczowej ,  stłuszczenia narządów czy  zaburzeń gospodarki cholesterolowej. W dalszej perspektywie, jeśli  nawyki żywieniowe nie ulegają zmianie, istnieje ryzyko wystąpienia cukrzycy  typu II.

            W tym miejscu zasadnym wydaje się również  wspomnieć o  zespole metabolicznym, który jest bardzo często występującym zjawiskiem u osób bagatelizujących swój stan zdrowia. Składają się na niego:

  • Zaburzenia metaboliczne spowodowane wyższym stężeniem glukozy we krwi (>100mg/dl),
  • Nieprawidłowy metabolizm lipidów >150 mg/dl (hipertriglicerydemia)
  • Obniżone stężenie  cholesterolu HDL  (m: <40mg.dl  i k:<50mg/dl)
  • Nadciśnienie tętnicze ( >140/90 mm/Hg ),
  • Otyłość i nadwaga

Oprócz tego, często możemy również mówić o współistniejących zaburzeniach tj :

  • Stłuszczeniu wątroby i innych narządów wewnętrznych
  • Choroba niedokrwienna serca
  • Miażdżyca
  • Dna moczanowa

Jak zatem ustrzec się przed tymi konsekwencjami?

             Nie na się ukryć , że uwarunkowania genetyczne będą miały znaczący wpływ. Osoby,  w których rodzinie pojawiła się cukrzyca, otyłość, mogą dziedziczyć pewne geny powodujące skłonności do występowania niektórych zaburzeń. Jednak- co istotne – czynniki  środowiskowe (nawyki związane ze stylem życia)  mają dużo większy wpływ na to jak będzie kształtować   kondycja zdrowotna jednostki.

             Chcąc się przestrzec przez   wystąpienie insulinooporności, która jest tematem  dzisiejszego wpisu warto przestrzegać zasad prawidłowych nawyków żywieniowych:

  • Przede wszystkim należy dbać o unikanie spożycia żywności przetworzonej, zasobnej w cukry proste , tłuszcze nasycone i dużą zawartość soli.  
  • Należy dbać o   jakość spożywanych posiłków , o ni zszym indeksie glikemicznym
  • Należy jeść pełnowartościowe posiłki, a nie wiele małych przekąsek w ciągu dnia
  • Należy wyeliminować picie słodkich napojów , a także kawy z mlekiem między posiłkami, ponieważ to one stymulują trzustkę do wydzielania insuliny
  • Tak samo alkohol! – wypijany  po jakimś czasie  od zjedzenia posiłku i/lub  wypijanie kilku porcji wina/ piwa czy drinków  na wieczór również powoduje jej wyrzut!  (A podkreślmy 1g alkoholu = 7kcal -pustych kcal )

             Insulinooporność jest bardzo szerokim tematem, który ma mnóstwo powiązań z innymi  zaburzeniami. Jeśli i Ty zmagasz się nieprawidłowościami metabolicznymi, które są plagą XXI wieku, może  warto byłoby się  zastanowić  nad stylem życia, jaki prowadzisz na co dzień?  Może warto byłoby znaleźć  źródło problemu oraz pomyśleć nad tym co można by zmienić w swoim dotychczasowym postępowaniu, aby móc uniknąć przykrych konsekwencji zdrowotnych w przyszłości?

 

Aleksandra Głuchowska

Dietetyk

„Zdrowie jest najcenniejszym skarbem jaki posiadasz. Dbaj o nie jak tylko potrafisz najmocniej, ponieważ  tylko od Ciebie zależy, jak długo będziesz mógł się nim cieszyć .  Pamiętaj, że nigdy nie kupisz go za żadne pieniądze!